Ứng dụng điện thoại và “cái giá” của sự tiện lợi
Ngày nay, hầu hết chúng ta đều sử dụng điện thoại thông minh cho mọi việc: trò chuyện, thanh toán, chỉnh sửa ảnh hay mua sắm online. Nhưng bạn có bao giờ tự hỏi: những ứng dụng đó biết gì về mình?
Thực tế, nhiều ứng dụng – đặc biệt là ứng dụng miễn phí – hoạt động bằng cách thu thập dữ liệu cá nhân rồi dùng để hiển thị quảng cáo hoặc thậm chí bán cho bên thứ ba. Điều đáng lo ngại là không phải lúc nào chúng cũng minh bạch về cách sử dụng thông tin này.
![s]()
Những loại ứng dụng thường “khai thác” dữ liệu nhiều nhất
1. Mạng xã hội và nhắn tin
Các ứng dụng chia sẻ ảnh, video hay chat không chỉ thu thập nội dung bạn đăng tải mà còn ghi nhận thói quen sử dụng, vị trí GPS và cả mối quan hệ bạn bè. Một số ứng dụng thậm chí vẫn gửi dữ liệu vị trí dù bạn đã tắt định vị.
👉 Rủi ro: dữ liệu cá nhân có thể bị rao bán trên dark web hoặc bị khai thác để thao túng hành vi thông qua quảng cáo.
2. Ứng dụng tài chính, ví điện tử
Ví điện tử hay ứng dụng thanh toán lưu trữ lịch sử giao dịch, thông tin tài chính và cả số định danh. Đã có trường hợp ứng dụng giả mạo yêu cầu OTP để đánh cắp tiền người dùng.
👉 Rủi ro: mất tiền, rò rỉ thông tin ngân hàng, bị lừa đảo qua ứng dụng kém uy tín.
3. Ứng dụng chỉnh ảnh, game miễn phí
Nghe thì vô hại, nhưng nhiều ứng dụng chỉnh sửa ảnh hoặc trò chơi lại yêu cầu quyền truy cập camera, micro hoặc vị trí mà không hề liên quan đến tính năng chính.
👉 Rủi ro: thiết bị có thể nhiễm mã độc, chạy chậm hoặc bị đánh cắp dữ liệu.
4. Ứng dụng sức khỏe
Ứng dụng đo bước chân, nhịp tim hay theo dõi giấc ngủ lưu trữ lượng lớn dữ liệu sức khỏe nhạy cảm. Đôi khi, dữ liệu này còn được chia sẻ với công ty bảo hiểm.
👉 Rủi ro: dữ liệu bị lạm dụng để tính phí bảo hiểm cao hơn hoặc dùng cho quảng cáo không mong muốn.
5. Ứng dụng mua sắm trực tuyến
Các ứng dụng thương mại điện tử xây dựng hồ sơ chi tiết về thói quen mua sắm và thanh toán của bạn, từ đó cá nhân hóa quảng cáo.
👉 Rủi ro: bị thao túng hành vi tiêu dùng, rò rỉ thông tin tài chính.
Cách tự bảo vệ dữ liệu cá nhân
![s]()
Dù không thể ngừng hoàn toàn việc thu thập dữ liệu, bạn vẫn có thể giảm thiểu rủi ro bằng những bước đơn giản:
-
Kiểm soát quyền truy cập: Chỉ cấp quyền thật sự cần thiết, ví dụ ứng dụng chỉnh ảnh không cần truy cập danh bạ.
-
Đọc kỹ chính sách quyền riêng tư: Tìm hiểu ứng dụng sẽ thu thập và chia sẻ dữ liệu gì.
-
Tải từ nguồn uy tín: Ưu tiên App Store, Google Play và kiểm tra kỹ nhà phát triển.
-
Cập nhật thường xuyên: Giúp vá lỗ hổng bảo mật kịp thời.
-
Xóa ứng dụng không cần thiết: Gỡ bỏ những app ít dùng hoặc có dấu hiệu bất thường.
-
Bật xác thực hai lớp (2FA): Đặc biệt với ví điện tử, đây là lớp bảo vệ quan trọng chống truy cập trái phép.
Kết luận
Ứng dụng trên smartphone giúp cuộc sống tiện lợi hơn, nhưng đi kèm là nguy cơ về quyền riêng tư. Việc chủ động quản lý quyền truy cập, cẩn trọng khi tải ứng dụng và bật các biện pháp bảo mật sẽ giúp bạn yên tâm hơn khi sử dụng thiết bị hằng ngày.
👉 Bạn có đang sử dụng nhiều ứng dụng trong danh sách trên không? Đừng quên kiểm tra lại ngay để bảo vệ thông tin của chính mình nhé!
